Kinh Dịch, bộ tri thức đồ sộ và sâu sắc, là một trong những di sản trí tuệ lớn nhất của nhân loại. Nhiều ý kiến vẫn tranh luận về nguồn gốc của Kinh Dịch, rằng nó đến từ người Trung Hoa hay có xuất phát điểm từ nền văn minh Việt cổ.
Nhưng vượt lên trên các tranh cãi ấy, điều quan trọng hơn cả là bản chất của Kinh Dịch: một trí tuệ thiên tạo, phản ánh các quy luật vận hành của vũ trụ, có giá trị vượt thời gian và không gian.
Kinh Dịch: Quy Luật Của Vũ Trụ, Không Phải Nhân Sinh Quan
Điều quan trọng cần nhấn mạnh là Kinh Dịch không phải là nhân sinh quan hay văn hóa của người Trung Hoa. Đây là hệ thống quy luật của vũ trụ, vượt qua mọi ranh giới dân tộc hay thời đại. Sự diễn giải Kinh Dịch như một nhân sinh quan, gắn liền với các giá trị văn hóa, đạo đức hay tư tưởng của người Trung Hoa, là một sai lầm nghiêm trọng đã kéo dài hơn hai ngàn năm qua. Sai lầm này xuất phát từ mục đích phục vụ cho các chế độ độc tôn của các nhà cầm quyền, những người mong muốn sử dụng Kinh Dịch như một công cụ để củng cố quyền lực thay vì để khai sáng tri thức và phát triển xã hội một cách hài hòa.
Trung Hoa: Những Người Đầu Tiên Giải Mã Quy Luật Kinh Dịch
Khoảng 4-5 ngàn năm trước, người Trung Hoa cổ đại đã giải mã được các quy luật ẩn chứa trong Kinh Dịch. Từ đó, họ áp dụng những quy luật này vào mọi lĩnh vực của đời sống, từ quản trị quốc gia, phát triển kinh tế, đến việc duy trì sự cân bằng trong xã hội. Nhờ vậy, nền văn minh Trung Hoa đã phát triển rực rỡ, bỏ xa văn minh phương Tây trong nhiều thế kỷ.
Tuy nhiên, sự lệch lạc bắt đầu khi các nhà cầm quyền diễn giải Kinh Dịch theo cách hạn hẹp, phục vụ mục đích chính trị và quyền lực. Thay vì coi Kinh Dịch là quy luật của vũ trụ, họ áp đặt lên nó những ý nghĩa nhân sinh quan để duy trì chế độ độc tài, và điều này đã làm mai một giá trị cốt lõi của Kinh Dịch.
Thời Tần Thủy Hoàng: Khi Trí Tuệ Bị Chôn Vùi
Đỉnh điểm của sự chôn vùi trí tuệ là thời Tần Thủy Hoàng với chính sách “đốt sách, chôn học trò.” Chính sách này không chỉ làm mai một tri thức mà còn triệt tiêu khả năng tiếp cận các quy luật vũ trụ từ Kinh Dịch. Hậu quả là, từ đó, sự phát triển của Trung Hoa không còn hài hòa với quy luật tự nhiên, dẫn đến những bất ổn kéo dài cho đến tận ngày nay.
Người Việt: Dân Tộc Giao Thoa Đông Tây Và Sứ Mệnh Giải Mã Kinh Dịch
Người Việt Nam, với đặc tính giao thoa Đông – Tây, là một dân tộc có khả năng kết nối và hòa quyện giữa các giá trị truyền thống Á Đông và tư duy tiến bộ phương Tây. Đây chính là lợi thế đặc biệt để dân tộc Việt có thể đảm nhận sứ mệnh giải mã Kinh Dịch cho thời đại mới:
- Giải mã quy luật Kinh Dịch: Để hiểu rõ hơn về sự vận động và phát triển, tìm ra con đường phát triển bền vững và hài hòa.
- Đưa Kinh Dịch vào thực tiễn: Ứng dụng những nguyên lý sâu sắc của Kinh Dịch vào quản trị, giáo dục, kinh tế, và các lĩnh vực khác để xây dựng một xã hội công bằng, ổn định và phát triển.
- Định hướng nhân loại: Chứng minh rằng sự phát triển bền vững không đến từ cạnh tranh tàn khốc hay sự áp đặt, mà từ việc thấu hiểu và vận dụng hài hòa các quy luật của vũ trụ.
Kinh Dịch – Ngọn Đuốc Soi Sáng Tương Lai
Kinh Dịch không thuộc về bất kỳ dân tộc hay thời đại nào mà là trí tuệ thiên tạo, một hệ thống quy luật vượt lên trên các ranh giới. Việc giải mã và áp dụng Kinh Dịch để xây dựng một xã hội hài hòa, phát triển bền vững là trách nhiệm và sứ mệnh của người Việt Nam trong thời đại mới.
Kinh Dịch sẽ giúp chúng ta khai phá những tiềm năng của dân tộc và đóng góp vào sự phát triển chung của nhân loại.
(Copy từ FB Trần Huỳnh Duy Thức)
